Etnisite, kültür, inanç çatışmasının yoğun yaşandığı bizim gibi Müslümanlık iddiâsındaki ülkeler bilirler ki, İslam’da asabiyetin (mensubiyet taraftarlığının) yeri yoktur. “O’nu (Âdem’i) topraktan beni (Şeytan) ateşten yarattın, ben ondan üstünüm” diyerek ilk asabiyet kibrine kapılanın kim olduğu malumunuzdur.

     Bir otorite (devlet) kuramamış, devletsiz dünya uluslarından biri olan Kürtler de bu anlamda yaşanan olumsuz bir geçmişten kaynaklı travma yaşayan bir halk olarak, kompleksli bazı kavramsal, cümleler kurabilmektedirler. Örneğin “Yıkanmış Zaza” sözcüğü de bu kompleks ile söylenmiş bir ifade.

     Çocukluk hafızâmda kalmış, yakın zamanda hatırladığım bu cümleler; komşumuzun sohbet esnasında, konu şehirleşme, görgü, aidiyet yani mensubiyetine geldiği zaman, gülerek “Biz Zaza’yız ama diğer Zazalar gibi değiliz, biz ‘Yıkanmış Zaza’yız” deyip şöyle söylerdi, “Biz eğitilmişiz, şehirde görgüyü, kültürü, yol yordamı öğrenmişiz. Diğer Zazalar gibi hero mero değiliz”,  derdi, gülümseyerek. Sohbet gurubuna dâhil olan diğer komşular da tebessüm eder, fazla irdelemeden bu durumu,  konu kendiliğinden kapanırdı.

     Bu durum, büyük resmin küçük ama gerçek bir örneği. Sonralardan bu gibi sohbetlere farklı ortamlarda da şahit olmuşumdur; “İşte biz Kürt değiliz, akıncıyız. Yıkanmışız.” Kürtler’e benzetilmediği için mutlu olanlar ve benzerleri gibi… 

     Haksız da sayılmazlar. Çünkü Kürt denilince yüzyıldır nerdeyse şöyle bir kanı yaygın: Otorite tanımayan, başsız, denetimsiz, kural, kaide bilmeyen, denetim altına alınamayan, eğitilmeleri zor, kaba mizaçlı, ilkel. Birbirlerini sevmeyen, entelektüel yönleri düşük bir millet, halk olarak tanımlanırlar çoğu yerde. Bu durum nerdeyse çoğu Kürt arasında da ortak doğru olarak kabul görülmüştür. Bu sebepten “yontulmamış Kürt” olmaktansa “yıkanmış Kürt” olmayı veyahut Kürt olmamayı yeğleyen, “yıkanmışlık” ile övünen bir halk ortaya çıkmıştır denilebilir.

     Binlerce Kürt – yıkanmış veya yıkanmamış – herhangi bir “yasadışı” örgütle hiçbir bağı yokken, kendilerini Kürt olarak tanıttıkları anda, onları “terörist” olarak gören azımsanmayacak bir kitle oluşmuş durumda, siyasî otoritelerin katkılarıyla. Basın yayın, sosyal medya, genel tanımıyla kitle iletişim aracılığıyla yapılan kışkırtıcı haberlerin etkisiyle;  Kürtçe konuşmayı dahi küfür olarak algılayan, aynı ülkenin vatanperver yerine konulmuş gençlerince öldürülen gençler, babalar, anneler ana haber bültenlerinin baş haberleri olmaya devam etmektedirler. Aslen Kürt ama özenti, kendini eksik görme ve “Kürt” adının “terör sorunu”yla birlikte konuşulması gibi spekülesyonlar nedeniyle Zazalar veya Kurmanclar kendilerini bu mensubiyet içinde değerlendirirken, bu durumu izah etme gereği duyabilmektedirler.

     Kürt olmayı kendilerine zül gören bu insanlar, mensubiyetlerine karşı çıkarak üst kültür ve etnisiteye angaje olmayı huzur ve güven kaynağı olarak görebilmektedirler. Diğer taraftan ise bu kendi kimliğinden sıyrılma, “yıkanmış Kürt” olma alegorisine, değişim, dönüşüm, yeni tabirle mutasyona rağmen, karşı taraftan Kürt, Türk fark etmez, bu durum içinde kendini değerlendirenlere, “çakma Kürt” veya “çakma Türk” gibi argo tabirler ile yaftalanıp yine de yaranamamaktadırlar. Siyasî olarak getirim elde etmek için de “Kürt”, “Türk” olmayı ranta çeviren Kürtçülük ve “yıkanmış Kürtçülük” taslayan dalkavuklar da kendilerince işlerini yürütmeye çalışmaktadırlar.

     Neden adına “Kürt sorunu” denilmiş bir konuyu, “terör örgütü elebaşı” diye yıllardır hapiste olan bir şahıs ve O’nun ailesi üzerinden tartışıyorsunuz ki, sayın devletlûlar, sayın Kürt aydını ve siyasetçileri? Madem “Kürt sorunu” diye bir realitemiz var ülkece. Siyaseti, tarihi, sosyolojiyi, hayatı, Kürd’ü, kendisini Türk hissedeni ya da Türk olanı ve diğer halkları ilgilendiren geniş perspektifli bir konuyu, Kürtleri neden yüzyıldır “silah, savaş, terör, ilkellik” üzerinden tartışıyorsunuz ki?

     Bu militarizm nedeniyle Kürt olmaktan vazgeçmiş ve Kürt olmayı kendine yakıştırmayan binlerce insan var. Bu garip alegori sizi şaşırtmıyor mu, sayınlar, efendiler, değerliler?

tubacck@hotmail.com

Evlilik birliği ile hayatını birleştiren kişilerin birbirlerinin sosyal, ekonomik, kültürel olanaklarından faydalanması ya da fayda sağlaması evlilik birliğinin gereğidir. Bir sohbet arasında, Sağlık sigortası olmadığını söyleyen bir kadına neden sağlık sigortanızı yaptırmadınız demiştim oda şöyle demişti; otuz yılı aşkın evli kalıp ayrıldığım eşim bana ‘’senin sigortan benim’’, derdi, sigorta yaptırma arayışımı gereksiz bulurdu. Ona güvendiğim için ben de yapma gereği duymadım demişti.

‘’Senin sigortan benim’’ diyen adam, (koca) yok artık hayatımda, benim de sigortam yok. Bu sohbet kafam da kocaman bir soru işaretine neden olmuştu. Evlilik, bir kadın ya da erkek için olmazsa olmazlalar arasında mıdır? Güvence veya güven kurumumudur? Diye kendimce muhakeme yapmıştım. Evlilik kadın için güvenceli bir hayat sigortası değilmiş bu örnekte görmüş olduk.

Annem 70 lı yıllarda 14 yaşında evlenmiş bir kadın. O dönemler de kadınların, özelliklede kırsal kesimde ki kadınların ezici çoğunluğunun evlenme yaşı bu civarlardır.

On lu yaşlarını aşıp evlenmeyen kızlara, ‘’evde kalmış’’ gibi, hor gören sıfatlar kullanılırmış o dönemlerde, halende bitmiş değil. Bu sıfatın amacı; evlenmeyen, evliliği isteyerek, ya da istemeyerek geciken kadınları bilinçli ya da bilinçsizce evliğe teşvik etmek, evlenmeyenleri de cahilce bir üslupla yaftalamaktır.

Bu bağlamda annem demişken bazen evlilik hakkında, özellikle onun döneminde ki evlilikler hakkında konuşurken annem bir defasında şöyle demişti; evlendiğimiz zaman elimizi, ayağımızı ‘’kurbanlık koyun’’ misali kınalayıp, çocuk yaşlarımızda Ailemiz tarafından, hiçbir duygusal, düşünsel, kültürel, bağımız olmayan kişilere evlilik adı altında veriliyorduk. Ana kuzusu denilecek yaşta ailemizden ayrılıp kilometrelerce uzaklara götürülürdük, o zamanlar ulaşım ve iletişim araçları şimdiki kadar yaygın değilmiş, giden küçük kızlar aylarca belki de yıllarca ailelerini görmeden yaşarlarmış, kutsal evlilik kurumunda. Beyaz gelinliği ile gönderilip, beyaz kefen giyene kadar, düşüncesi ile kız çocukları ‘’El kapısında’’ kalırmış.

Kız çocuklarının ellerini, ayaklarını kınalayıp süsleyip, püsleyip kurbanlık koyun misali evliliğe gönderme âdeti değişim arz ederek, yine de aynı heves ve heyecanla devam etmekte. Bu söylemlerden evlilik kötüdür gibi bir algı oluşturma amacında değilim elbette. Amacım pek matah görülen evlilik kurumunun kadın, erkek, çocuk üzerindeki etkileri, kazandırdıkları ve kaybettiklerini anlamaktır.

Evlilik;  sosyal, duygusal, akıl sahibi bir varlık olan insanoğlunun karşılıklı birlik, beraberlik, saygı, sevgi anlayış düşüncesi ile yeni bir hayata, birlikteliğe başlayıp, çocukların da olduğu bir kurumdur.

Geçmişte de var olan aile içi şiddet, günümüzde dozunu arttırarak devam etmekte, Evlilik kurumunun içinde gittikçe artan, psikolojik, ekonomik, fiziksel şiddet ve bunların sonucunda oluşan cinayetler nedeniyle, evlenme, aile, yuva kurma gibi kavramlar artık güven veren vasıflarını yitirmiş, güvensizliğin, şiddetin, cinayetlerin, vahşetin tavan yaptığı bir yapı haline gelmiştir.

Kadınlara başta olmak üzere, çocuklara yönelikte artan, Erkek şiddeti ve sonucunda gelişen cinayetlerin, ayyuka çıktığı son yıllarda, evlilik kurumu işlevini yitirmiş, gereksiz, sorun üreten bir unsur haline gelmiş gibi görünüyor.

Evlilik (Aile) içi şiddet konusu derin, geniş analiz,  inceleme, mülakat, anket çalışmalarını gerektiren ciddi bir konu, bu sebepten toplum doktorları ‘’Sosyologlar’’ başta olmak üzere bu alanla ilintili diğer bilim dalları el birliği ile bu cinayet, şiddet, güvensizlik üreten kuruma derinlemesine el atmalıdırlar. Sağlıklı birey, sağlıklı aile, sağlıklı toplum için hastalığın sebebi bulunmalı, gerekli reçeteler yazılıp konunun muhatabı kurum sahiplerine ulaştırılmalıdır.

Velhasıl Kelam: kadınlar bilmeli ki; erkeklerde kadınlar gibi insani vasıflar taşıyan bireylerdir. Erkeklere kaldıramayacakları misyonlar yükleyip, hayaller kurmayın, hayal kırıklıklarının sonu kötü oluyor. Kendisini yetiştirememiş kadın veya erkek kimseye ilaç olamaz. Hayat gerçektir, bu realiteyi göz önüne alarak hayata hazırlayın kendinizi. Güzel cafcaflı laflar, gülümsemeler, anlık ve küçük mutluluklardır.  Onlar hayatın gemisini yürütmeye yetmez. Kadın ya da erkek kendisine ne katmışsa o kadarını size verir, fazlasını veremez.

Güzel bir alıntı ile cümlelerimi sonlandırmak istiyorum.

BÜTÜN KADINLAR EVLENMEK VE ANNE OLMAK

ZORUNDA DEĞİLDİR...

Bu bir seçimdir ve herkes bu seçimi yapmak zorunda değildir.

Kız çocuklarımızı gelin olma hayaliyle yetiştirip kodlamayalım,

İyi bir eğitim görmeleri ve kendi ayaklarının üzerinde

Durmayı öğretelim.

Evliliği her zaman yapabilirler ama hayatı geri saramazlar.

Hiç geçmişe bakıp neden daha erken evlenmemişim diyen

bir kadın gördünüz mü?

Neden eğitimimi yarıda bıraktım diyen kadınlarla dolu ortalık.

Evlilik kadın için güvenceli bir hayat sigortası değildir.

Bir erkeğe bağımlı yaşamak hiç değildir.

Sevgiye saygıya, aşka, sadakate "evet"

Bağımlılığa esarete "hayır" demeyi öğretelim.

Bırakalım artık annelerimizden öğrendiklerimizi,

Evlilik kutsal falan değildir, insandır kutsal olan ve insanın

İnsanca yaşama hakkı...

Ancak o zaman gelişmiş bir toplum oluruz..

Güzin Yeğin.